Ndotja e mjedisit është një problem global që nuk lë pa prekur edhe fëmijët e porsalindur.

Në kategorinë e persona të ndjeshëm nga ndotja e mjedisit, natyrisht që hyjnë edhe gratë shtatzëna dhe të moshuarit, transmeton portal arbresh.info

Për dekada të tëra, shkencëtarët kanë punuar për të provuar një sërë lidhjesh midis toksinave mjedisore dhe kushteve të caktuara patologjike. Ndër pasojat më të spikatura të një mjedisi të ndotur janë lindja e parakohshme, pesha e ulët në lindje dhe vdekja perinatale.

Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme të dini se si ndotja ndikon në shëndetin e foshnjave për të parandaluar ekspozimin ndaj këtyre substancave të dëmshme gjatë shtatzënisë.

Gjatë shtatzënisë, nëna dhe fetusi janë vazhdimisht të ekspozuar ndaj toksinave mjedisore, brenda dhe jashtë shtëpisë. Ashtu si me duhanpirësit pasivë, nëna i merr këto substanca përmes rrugëve të frymëmarrjes me çdo thithje. Placenta merr një sasi të madhe të gjakut të nënës të destinuar për fetusin. Kështu, përveç lëndëve ushqyese thelbësore, foshnja merr toksina që qarkullojnë në trupin e nënës dhe që nuk mund të eliminohen. Si rezultat, efekti i dëmshëm i ndotjes prek të dyja.

Për shkak të ndryshimeve në shtatzëni, gratë bëhen veçanërisht të ndjeshme ndaj toksinave mjedisore. Ndër këto ndryshime veçojmë si më poshtë:

Rritja e sipërfaqes që vjen nga kontakti i ajrit me mushkëritë: kjo favorizon hyrjen e më shumë toksinave nga mjedisi në trupin e nënës.

Tendenca natyrore ndaj inflamacionit: rit ngarkesën në qeliza dhe prodhimin e mbetjeve të veta.

Reduktimi i aftësisë për të hequr toksinat: duke mbetur në trupin e nënës, ato shpërbëjnë dhe sintetizojnë komponime të dëmshme si radikalet e lira.

Nga ana tjetër, fetusi është në proces të zhvillimit të organeve të tij dhe çdo qelizë në trupin e tij po shumohet me shpejtësi. Kjo rrit ndjeshmërinë ndaj agresionit mjedisor dhe favorizon shfaqjen e keqformimeve në çdo strukturë trupore.

Shkencëtarët janë duke studiuar shkaqet e problemeve shëndetësore që lidhen drejtpërdrejtë me ndotjen e mjedisit dhe shëndetin e porsalindurve.

Disa të dhëna tregojnë se ngrohja globale dhe disa toksina mjedisore lidhen me rrezikun e lindjes së parakohshme, kryesisht në stinët e ngrohta.

Nga ana tjetër, ky rrezik është edhe më i lartë për nënat afrikano-amerikane që kanë probleme me astmë dhe që kanë status të ulët socio-ekonomik.  Prandaj, është e vështirë të përcaktohet lidhja aktuale shkakësore midis kontaminimit dhe lindjes së parakohshme.

Në lidhje me lindjen e parakohshme, OBSH përcakton peshën e ulët të lindjes kur një fëmijë peshon më pak se 2500 gram. Ky problem prek më shumë se 20 milionë foshnje në mbarë botën dhe ky fenomen është duke u rritur dita ditës. Ekspertët besojnë se një nga shkaqet e mundshme të kësaj rritjeje është pikërisht ndotja e mjedisit.

Sipas një studimi të kryer në Spanjë, ekziston një lidhje e drejtpërdrejtë midis ekspozimit ndaj disa toksinave mjedisore dhe rrezikut të peshës së ulët të lindjes.

Në mënyrë të ngjashme, një përmbledhje sistematike e botuar në vitin 2020 në revistën JAMA gjeti një lidhje midis peshës së ulët të lindjes dhe ekspozimit ndaj ozonit, nxehtësisë së ambientit dhe grimcave PM2.5. Ky studim analizoi të dhënat nga më shumë se 32 milionë të porsalindur amerikanë. Më në fund, studiuesit vunë re një rritje të konsiderueshme të peshës së ulët trupore pas ekspozimit ndaj këtyre toksinave.

Ndotja e mjedisit lidhet edhe me vdekjet perinatale, që i referohet vdekjes së foshnjës në momentet e para të lindje. Në SHBA statistikat thonë se ky fenomen është në rritje, ndërsa në 30% të rasteve nuk mund të përcaktohet shkaku.

Ekspertët e kanë këtë rezultat të lidhur me ekspozimin ndaj toksinave mjedisore të nënës, të tilla si PM2.5 dhe ozoni. Sipas disa studimeve, rreziku i vdekshmërisë për shkak të ekspozimit ndaj këtyre toksinave mund të jetë më i madh nëse ndodh gjatë tremujorit të tretë të shtatzënisë.

Fëmijët që janë më shumë të ekspozuar ndaj toksinave mjedisore gjatë shtatzënisë janë në rrezik më të lartë të preken nga këto sëmundje:

Infeksionet e frymarrjes

Keqformim të mushkërive

Astma

Ndryshimet në strukturën cerebrale

Hipertensionin arterial

Sëmundjet kardiovaskulare në moshën madhore

Nga viti në vit, niveli i ndotjes së mjedisit po rritet. Deri vonë, ky ishte një problem tipik i qyteteve të mëdha dhe vendeve të zhvilluara, por sot prek të gjithë. Problemet shëndetësore të krijuara nga këto toksina rrisin konsumin e burimeve për strategjitë shëndetësore dhe mjedisore. Për këtë arsye, autoritetet duhet t’i japin përparësi fushatave parandaluese shëndetësore./arbresh.info/